बारा जिल्लास्थित कंकाली उच्च माविका विद्यार्थीहरुले २०७१ आश्विन १९ गते बाटो अवरुद्ध गरी बाटो मर्मतको मांग गर्दै सिमरौनगढको पावरहाउस चौकबाट आन्दोलन प्रारम्भ गरेका थिए । विद्यार्थीहरुले बाटो मर्मतका लागि आन्दोलन गरिरहेको जानकारी पाएर बारा जिल्लाका प्रहरी उपरिक्षक ईश्वर बाबु कार्की, प्रमुख जिल्ला अधिकारी परशुराम अर्याल र राजनीतिक दलले बाटोमा ग्राभेल –गिट्टी) खसाउनका लागि असोज २२ गते पहल गरेका थिए । पहलको परिणामस्वरुप दुईबटा टिपर मार्फत २०७१ अश्विन २४ गते विहान ग्राभेल खसाइएको थियो । ग्राभेल खसाइएपछि आन्दोलनरत विद्यार्थीहरुलाई आन्दोलन बन्द गर्न भनिएको थियो, तर विद्यार्थीहरुले जसरी जसरी काम हुदै जान्छ हामी आन्दोलनलाई बन्द गर्दैजान्छौ भन्दै पूर्णरुपमा बन्दको आन्दोलन फिर्ता गर्न अस्वीकार गरेका थिए । आन्दोलनरत विद्यार्थीहरुले २४ गते विहान अन्दाजी ११ः०० बजेदेखि केही बस र ट्रक रोकेर राखेको र दिउँसो करीब १ बजेतिर पावरहाउस चौकमा बसी च्यूरा र दालमोठ खाइरहेका थिए । प्रहरी निरीक्षक निरंजन थापाले आन्दोलनकारीको समुदायलाई लक्षित गर्दै गाली गरेको र आन्दोलनकारीहरुले खाइरहेको च्यूरा र दालमोठलाई लात्तीले मास्दै फालेका प्रदर्शनकारीहरुले बताए ।
आन्दोलनकारीहरुका अगुवा उमेशकुमार कुशवाहा, अरविन्द पटेल र रामपुकार महतोलाई ईलाका प्रहरी कार्यालयमा लगिएको थियो । केही वेरको भनाभन, वादविवाद र ढुंगामुढापछि पक्राउ गरिएका आन्दोलनकारीहरुलाई प्रहरीले छाडेका थिए । यसैबीचमा स्थानीयरुपमा रहेको बादल एफ.एम.ले आन्दोलनकारीहरुलाई प्रहरीले पक्राउ गरी ईलाका प्रहरी कार्यालयमा लगेकोले आम जनतालाई त्यहाँ आउन भनेको थियो, त्यसपछि कम्तीमा २– ३ हजार स्थानीय व्यक्तिहरुा ईलाका प्रहरी कार्यालय पुगेका थिए । आन्दोलनकारीहरु र अन्य नागरिकको भीडले ईलाका प्रहरी कार्यालयलाई चारै तिरबाट घेरेर ढुंगामुढा प्रहार गरेका थिए । यसै क्रममा आक्रोशित भीडले ईलाका प्रहरी कार्यालयको अगाडिको पर्खाल भत्काएको, प्रतिक्षालयमा आगो लगाएको, र भान्साकोठामा तोडफोड गर्नुका साथै प्रहरीहरुको कपडामा समेत आगो लगाएको थियो । प्रहरी निरीक्षक निरंजन थापालाई कुटपिट गरिएको र ईप्रकामा रहेका १२ जना अन्य प्रहरीहरुसमेत घाइते भएको प्रहरी निरीक्षक देवकुमार श्रेष्ठको भनाइ रहेको पाइयो ।
भीड नियन्त्रण गर्नका लागि प्रहरीले २४ राउण्ड हवाई फायर गरेको र २२ राउण्ड अश्रुग्यास फालेको प्रहरी निरिक्षक देवकुमार श्रेष्ठले जानकारी गराए ।
सिमरौनगढमा आन्दोलनले गर्दा अवस्था विग्रिदै गएकोले जिल्ला प्रहरी कार्यालय कलैयाबाट प्रहरी नायब उपरीक्षक रविन्द्र रेग्मीको कमाण्डमा पुगेको टोलीले वातावरणलाई साम्य बनाएको थियो । त्यसपछि अवस्था सहज भई सबै आ–आफनो घरतर्फ लागेका थिए । २०७१ असोज २५ गतेका दिन बिहानैदेखि आन्दोलनकारीहरुले करुवा चौक, लक्ष्मीपुर, कोतवाली चौक, गंगानगर चौक, पावर हाउस चौक र सिमरौनगढ बजारमा टायर बालेर बाटो अवरोध गरेका थिए । बिहान अन्दाजी ९ः०० वजे तिर कलैयाबाट सशस्त्र प्रहरी बल कलैयाबाट प्रहरी नायब उपरीक्षक अर्जुन सापकोटाको कमाण्डमा ना.१झ. ७९० नं.को प्रहरी गस्ती गाडी र ना.१ग. ५८८ नं.को सानो ट्रिपरमा २५ जनाको बल लिएर पुगेको स्थानिय बासिन्दाहरुले बताए । सशस्त्र प्रहरीहरु गंगानगर क्षेत्रमा पुगेपछि आन्दोलनकारीहरुले चारैतिरबाट घेरेका थिए । स्थानीयका अनुसार नहरभन्दा पूर्वपट्टि १०० देखि १५० जना प्रदर्शनकारी, नहरभन्दा पश्चिमपट्टि पनि करिब १०० देखि १५० जना प्रदर्शनकारी र महादेवस्थानतिर ३०० देखि ४०० जनासम्म प्रदर्शनकारीहरु रहेका थिए । सशस्त्र प्रहरी बललाई प्रदर्शनकारीहरुले तीनै तिरबाट घेरेका थिए । प्रर्दशनकारीहरुले ढुंगामुढा गर्न थालेपछि सशस्त्र प्रहरी वलको तर्फबाट पनि लखेट्ने र एक अर्को पक्षलाई धपाउने र पछाडि हटाउने कार्य गरिरहेका थिए । एक प्रत्यक्षदर्शीका अनुसार, भीड नियन्त्रण नभए पछि सशस्त्र प्रहरीले प्रदर्शनकारीलाई लक्षित गर्दै अश्रुग्यास फालेका थिए । महादेव स्थानतर्फ रहेका प्रदर्शनकारीहरु अगाडि बढिरहेका थिए र, प्रहरीहरुलाई ढुंगामुढा गर्दै पछाडितर्फ धकेल्न घम्साघम्सी गरिरहेका थिए। दुवै पक्षबीच नहरभन्दा पूर्व र पश्चिम साथै महादेव स्थान तिरबाट पनि घम्साघम्सी हुने र फेरि शान्त हुने गरेको थियो । स्थानिय बासिन्दाका अनुसार, सशस्त्र प्रहरीसंग लट्ठी, शिल्ड, अश्रुग्यास र एसएलआर हतियार रहेको थियो । लखेटने र पछाडि हट्ने, ढुङ्ग हान्ने कार्य १२ बजेसम्म चलेको थियो । स्थानीय बासिन्दाका अनुसार, प्रदर्शनकारी र प्रहरीहरुको बीचमा मौखिकरुपमा भनाभन भइरहेको अवस्थामा एक्कासी सप्रबको तर्फबाट बिना कुनै पूर्व चेतावनी एक्कासी गोली प्रहार गरिएको थियो । गोली प्रहार भएपछि एक छिन प्रदर्शनकारीहरु भागाभाग भएका थिए । प्रत्यक्षदर्शी र घटनास्थलमा उपस्थित पत्रकार भैयाराम साहका अनुसार कसैले पनि सशस्त्रका प्रनाउले गोली चलाउने आदेश दिएको र चेतावनी नसुनेको बताए । त्यसै समयमा धारानिर एकजना व्यक्ति लडे र छटपटाई रहेका थिए । त्यसपछि प्रदर्शनकारीहरु गोली लागेका व्यक्तितिर गएका थिए । त्यहाँ उनीहरुले हरिहरपुर गाविस वडा नं. ७ नवकाटोला बस्ने वर्ष ३८ का जयनारायण पटेल कुर्मीलाई छातीमा वायाँ पट्टि गोली लागेर छटपटाईरहेको देखे । र त्यस्तै हरिहरपुर गाविस वडा नं.५वस्ने शाह मोहमद हवारीको वाया काँधमा पछाडिबाट गोली लागेको थियो र अमृतगंज ३ का नागेश्वर कुशवाहा घाइते भएका थिए । गोली लागे पछि पटेललाई तत्काल त्यहाँबाट उठाएर छेउमा राखियो र शाह मोहमद हवारीलाई बाँया पाखुरामा गोली लागेको भागलाई छोपेर सोही हरिहरपुर गाविस मै रहेको कंकाली पोली क्लीनिकमा लगिएको थियो । पोली क्लीनिकमा लग्दैगर्दा जय नारायण पटेलको मृत्यु भइसकेको थियो । आक्रोशित भीडले सशस्त्र प्रहरीलाई चारैतिरबाट घेराहालेर ढुंगामुढा गर्न थालेका थिए । त्यसैवेला त्यहाँ रहेका एभिन्यूज च्यानेलका सम्वाददाता भैयाराम साह र पत्रकार श्यामबाबुप्रसाद साह, काहुराष्टका धिरेन्द्रप्रसाद साहलगायतका व्यक्तिहरुले सहजीकरण गरी सशस्त्र प्रहरी बलका प्रहरीलाई त्यहाँबाट जान बाटो दिलाएका थिए । प्रहरीले गाडी लिएर जाने भनेपछि आन्दोलनकारीहरुले गाडी लिएर कुनै पनि हालतमा जान नदिने अडान लिएपछि सशस्त्र प्रहरीका प्रनाउ, प्र.नि. र जवानहरु गाडी छोडी पश्चिमतिरबाट कलैया तिरको बाटोमा हवाई फायर गर्दै अगाडि बढेका थिए । गाडी जलाएको सन्दर्भमा प्रहरीले आफै सो गाडी जलाएको भन्ने स्थानीयको भनाइ रहेको र प्रदर्शनकारीले जलाएको भन्ने प्रहरीको भनाइ रहेको पाइयो । त्यसैबीचमा जिल्ला प्रशासन कार्यालय कलैयाले १२ः०० बजेदेखि २ः०० बजे सम्म कफर््यू लगाएको घोषणा गरे पनि सो कफर््यूले सिमरौनगढमा कुनै प्रभाव पारेको पाइएको थिएन । जयनारायण पटेलको मृत्यु भईसकेपछि उत्तेजित भीडले ईलाका प्रहरी कार्यालय अगाडि शव सहित धर्ना दिएर बसेका थिए । र मिति २०७१ अश्विन २६ गतेका दिन दिउँसो शव लिएर बारा जिल्लाको सदरमुकाम कलैया गएका थिए । यस घटनामा बलको अधिक प्रयोग भएको कुरालाई नकार्न मिल्दैन । भ्िडकएको स्थितिलाई साम्य पार्न असोज ६ गते स्थानीय प्रशासनद्वारा वार्ताको आह्वान गरियो । र, स्थानीय प्रशासन, पीडित परिवार र केही राजनीतिक दलका नेताहरुबीच एघार बूँदे समझदारी गरियो । हुनत् घटनको छानबिन गर्न सरकारद्वारा छानबिन समिति गठन गरिएको छ तर के पीडितले न्याय पाउला त भने प्रश्न आम जनताको मनमा उब्जिन थालेको छ ।
No comments:
Post a Comment